Onrust. Mensen hebben
deze opmerkelijke mogelijkheid om zich van alledaagse troebelen te onthechten
en zich terug te trekken in tijdloze zones van hun bewustzijn. Getuigt dit van
wijsheid, of is het eerder een vlucht uit de werkelijkheid?
In enkele stromingen in de levenskunstfilosofie is
gemoedsrust het streven. Ik denk m.n. aan het Epicurisme (ataraxia) en de Stoa
(apatheia). Opmerkelijk is dan wel, dat daartoe de wereld buitengesloten dient
te worden. In het Epicurisme letterlijk, doordat men zich terugtrok in een
gemeenschap van vrienden. En in de Stoa door ‘onverschilligheid’
(indifferentia) te oefenen t.a.v. gebeurtenissen en situaties buiten je eigen
actieradius. Ik heb mijn vraagtekens. Wat zegt het over een existentieel ideaal
wanneer daarvoor van alles moet worden buitengesloten of ondergewaardeerd?
Mijn ‘diepste kern’, ‘wezen’ of ‘eigenlijke zelf’ is niet
waar ik naar op zoek ben; wat zou het überhaupt kunnen zijn? Alsof we een vrucht zouden zijn
met een verborgen pit. Eerder vraag ik me af: wat en hoe is het leven waaraan
ik deel heb? En hoe wil ik er aan deelnemen met wat kenmerkend is voor (mijn)
menszijn? Dat leidt zeker tot zelfonderzoek, maar dit staat nooit los van
onderzoek naar hetgeen groter is dan ikzelf: samenleven met anderen, de wereld,
het leven.
.
