Week 8

.

 

Hoe het ‘werkelijk’ zit, op zichzelf, los van mijn percepties en opvattingen als mens, weet ik niet. Het enige waar ik zeker van ben, is dat het bestaan er is en dat ik er onderdeel van uit maak. Wat ik van het bestaan weet is geconditioneerd door mijn organisme, door mijn kenvermogens (in meest uitgebreide zin) en door mijn omstandigheden, - de menselijke conditie (inclusief de resultaten van menselijke kenvermogens). Het is des mensen om zich af te vragen wat de levensbetekenis is van onze ervaringen met het bestaan en van de kennis die we erover opdoen, - oftewel wijsbegeerte. De vraag naar levensbetekenis is niet alleen een persoonlijke; ook op cultureel niveau manifesteert zich de vraag. Bijvoorbeeld in de vorm van beelden (de kunsten) en rituelen (religie). De vraag bevraagt het existentieel referentiekader waarin we hebben leren denken en waarderen. Met de verandering van de cultureel-maatschappelijke omstandigheden dringt zich ook de noodzaak op om het heersende referentiekader te her-denken, bij te stellen, en eventueel volledig te vernieuwen.

Ongedachte. Menselijk bewustzijn organiseert en cultiveert zich in spelvorm, een spel met regels, waarvan we gaandeweg vergeten dat het een spel was.

Belangrijker dan een wereldvisie of een referentiekader, belangrijker zelfs dan authenticiteit, is het (zich) realiseren van de ‘leegte’ van alles, vrij van een vaste betekenis.

Hoe komt dat er zoveel verschillende interpretaties van de werkelijkheid zijn? En hoe komt het dat mensen zich zo gemakkelijk voegen naar een andere duiding (bijv door over te gaan naar een ander geloof, of door überhaupt gelovig te worden)? Reden: zo’n duiding is slechts van relatief belang. De mens is mogelijkheid: we passen ons aan, in denken, zolang het geen funeste gevolgen heeft in de alledaagse realiteit, of andersom: zolang het ons voordeel brengt in het vervullen van levensfuncties (met name overleven en voortplanting).

Waarom zouden we ons wel druk maken over een bepaalde duiding van de werkelijkheid? Wanneer belangrijke aspecten onzichtbaar blijven. Wanneer we last hebben van een geest die zich iets aantrekt van de situatie in de wereld. Wanneer we onnodig leed (onrecht e.d.) willen voorkomen of verhelpen. Een duiding van de werkelijkheid is immers niet zonder gevolgen.

.